కైవల్యోపనిషత్

కైవల్యోపనిషద్వేద్యం కైవల్యానందతుందిలం |
కైవల్యగిరిజారామం స్వమాత్రం కలయేన్వహం ||
ఓం సహనావవతు | సహ నౌ భునక్తు | సహ వీర్యం కరవావహై |
తేజస్వినావధీతమస్తు | మా విద్విషావహై ||ఓం శాంతిః  శాంతిః శాంతిః ||
ఓం అథాష్వలాయనో భగవంతం పరమేష్ఠినముపసమేత్యోవాచ |

అధీహి భగవంబ్రహ్మవిద్యాం వరిష్ఠాం
 సదా సద్భిహ్ సేవ్యమానాం నిగూఢాం |
యథాచిరాత్సర్వపాపం వ్యపోహ్య 
పరాత్పరం పురుషం యాతి విద్వాన్ || 1 ||
 
తస్మై స హోవాచ పితామహశ్చ శ్రద్ధాభక్తిధ్యానయోగాదవైహి || 2 ||

న కర్మణా న ప్రజయా ధనేన త్యాగేనైకే అమృతత్వమానశుః|
పరేణ నాకం నిహితం గుహాయాం విభ్రాజతే యద్యతయో విశంతి || 3 ||

వేదాంతవిజ్ఞాన సునిశ్చితార్థాః సంన్యాసయోగాద్యతయః శుద్ధసత్త్వాః |
తే బ్రహ్మలోకేషు పరాంతకాలే పరామృతాత్  పరిముచ్యంతి సర్వే || 4 ||

వివిక్తదెశేచ సుఖాసనస్థః శుచిః సమగ్రీవశిరఃశరీరః |
అంత్యాశ్రమస్థః సకలేంద్రియాణి నిరుధ్య భక్త్యా స్వగురుం ప్రణమ్య || 5 ||

హృత్పుణ్డరీకం విరజం విశుద్ధం విచింత్య మధ్యే విశదం విశోకం |
అచింత్యమవ్యక్తమనంతరూపం శివం ప్రశాంతమమృతం బ్రహ్మయోనిం || 6 ||

తమాదిమధ్యాంతవిహీనమేకం విభుం చిదానందమరూపమద్భుతం |
ఉమాసహాయం పరమేశ్వరం ప్రభుం త్రిలోచనం నీలకణ్ఠం ప్రశాంతం |
ధ్యాత్వా మునిర్గచ్ఛతి భూతయోనిం సమస్తసాక్షిం తమసః పరస్తాత్ || 7 ||


స బ్రహ్మా స శివః సేంద్రః సోక్షరః పరమః స్వరాట్ |
స ఏవ విష్ణుః స ప్రాణః స కాలోగ్నిః స చంద్రమాః || 8 ||

స ఏవ సర్వం యద్భూతం యచ్చ భవ్యం సనాతనం |
 ఙ్ఞాత్వా తం మృత్యుమత్యేతి నాన్యః పంథా విముక్తయే || 9 ||

సర్వభూతస్థమాత్మానం సర్వభూతాని చాత్మని |
సంపశ్యన్ యంబ్రహ్మ పరమం యాతి నాన్యేన హేతునా || 10 ||

ఆత్మానమరణిం కృత్వా ప్రణవం చోత్తరారణిం | ఙ్ఞాననిర్మథనాభ్యాసాత్పాపం దహతి పణ్డితః || 11 ||

స ఏవ మాయాపరిమోహితాత్మా శరీరమాస్థాయ కరోతి సర్వం |
స్త్రీయన్నపానాదివిచిత్రభోగైః స ఏవ జాగ్రత్పరితృప్తిమేతి || 12 ||

స్వప్నే స జీవః సుఖదుఃఖభోక్తా స్వమాయయా కల్పితజీవలోకే |
సుషుప్తికాలే సకలే విలీనే తమోభిభూతః సుఖరూపమేతి || 13 ||

పునశ్చ జన్మాంతరకర్మయోగాత్స ఏవ జీవః స్వపితి ప్రబుద్ధః |
పురత్రయే క్రీడతి యశ్చ జీవస్తతస్తు జాతం సకలం విచిత్రం |
ఆధారమానందమఖండబోధం యస్మిన్ లయం యాతి పురత్రయం చ || 14 ||

ఏతస్మాజ్జాయతే ప్రాణో మనః సర్వేంద్రియాణి చ |
ఖం వాయుర్జ్యోతిరాపశ్చ పృథ్వీ విష్వస్య ధారిణీ || 15 ||

యత్పరం బ్రహ్మ సర్వాత్మా విష్వస్యాయతనం మహత్ |
సూక్ష్మాత్సూక్ష్మతరం నిత్యం తత్త్వమేవ త్వమేవ తత్ || 16 ||

జాగ్రత్స్వప్నసుషుప్త్యాదిప్రపచం యత్ప్రకాశతే |
తద్బ్రహ్మాహ మితి  ఙ్ఞాత్వా సర్వబంధైః ప్రముచ్యతే || 17 ||

త్రిషు ధామసు యద్భోగ్యం భోక్తా భోగశ్చ యద్భవేత్ |
తేభ్యో విలక్షణః సాక్షీ చిన్మాత్రోహం సదాశివః || 18 ||

మయ్యేవ సకలం జాతం మయి సర్వం ప్రతిష్ఠితం |
మయి సర్వం లయం యాతి తద్బ్రహ్మాద్వయమస్మ్యహం || 19 ||

 || ప్రథమః ఖండః || 1 ||

అణోరణీయానహమేవ తద్వన్మహానహం విశ్వమహం విచిత్రం |
పురాతనోహం పురుషోహమీశో హిరణ్మయోహం శివరూపమస్మి || 20 ||

అపాణిపాదోహమచింత్యశక్తిః పశ్యామ్యచక్షుః స శృణోమ్యకర్ణః |
అహం విజానామి వివిక్తరూపో న చాస్తి వేత్తా మమ చిత్సదాహం || 21

వేదైరనేకైరహమేవ వేద్యో వేదాంతకృద్వేదవిదేవ చాహం |
న పుణ్యపాపే మమ నాస్తి నాశో న జన్మ దేహేంద్రియబుద్ధిరస్తి || 22 ||

న భూమిరాపో న చ వహ్నిరస్తి న చానిలో మేస్తి న చాంబరం చ |
ఏవం విదిత్వా పరమాత్మరూపం గుహాశయం నిష్కలమద్వితీయం || 23

సమస్తసాక్షిం సదసద్విహీనం ప్రయాతి శుద్ధం పరమాత్మరూపం ||
యః శతరుద్రియమధీతే సోగ్నిపూతో భవతి సురాపానాత్పూతో భవతి
స బ్రహ్మహత్యాయాః పూతో భవతి స సువర్ణస్తేయాత్పూతో భవతి
స కృత్యాకృత్యాత్పూతో భవతి తస్మాదవిముక్తమాశ్రితో
భవత్యత్యాశ్రమీ సర్వదా సకృద్వా జపేత్ ||
అనేన ఙ్ఞానమాప్నోతి సంసారార్ణవనాశనం | తస్మాదేవం
విదిత్వైనం కైవల్యం పదమశ్నుతే కైవల్యం పదమశ్నుత ఇతి || 24 ||

ద్వితీయః ఖండః || 2 ||

ఓం సహనావవతు | సహ నౌ భునక్తు | సహ వీర్యం కరవావహై |
తేజస్వినావధీతమస్తు | మా విద్విషావహై ||ఓం శాంతిః  శాంతిః శాంతిః ||
ఇత్యథర్వవేదీయా కైవల్యోపనిషత్సమాప్తా ||