హిరణ్యకశిపుడు ప్రహ్లాదుణ్ణి ఆలింగనం చేసుకొని, ‘‘ప్రహ్లాదా! నీ మూలంగా ఇన్నాళ్ళకు విష్ణువుపై పగతీర్చుకొనే అవకాశం లభించింది!'' అని చెప్పి గదను ఎత్తి నరసింహావతారంతో పోరాటానికి తలపడ్డాడు. చివరకు నరసింహం ప్రళ ు గర్జన చేస్తూ ఎగిరి, హిరణ్యకశిపుడిపై ఉరికి ఒడిసిపట్టుకొని, సభామంటప ద్వారం దగ్గరకు తీసుకువెళ్ళాడు.
లోపలా, వెలుపలా కాని ద్వారం అరుగుమీద, రాత్రీ, పగలూ కాని సంధ్యాసమ ుంలో, ఆకాశమూ, భూమీ కాని తన తొడల మీద పెట్టుకొని, సజీవములూ, నిర్జీవములూ కాని గోళ్ళతో, బ్రహ్మవలన పొందిన వరాలన్నిటికీ భిన్నంగా, విష్ణువు నరసింహరూపంతో హిరణ్యకశుపుడి రొమ్మునూ, పొట్టనూ భీకరంగా చీల్చి చంపాడు. రాక్షసులు సమూహంగా నరసింహుణ్ణి ఎదుర్కోడానికి రాగా విష్ణుచక్రం వారిని అంతం చేసింది.
నరసింహమూర్తి ప్రేగుల్ని కంఠహారాలుగా వేసుకొని, ఉగ్రంగా చేస్తున్న అట్టహాసానికి దేవతలు భ ుపడ్డారు. లక్ష్మీదేవి కూడా భ ుపడింది. అప్పుడు ప్రహ్లాదుడు నరసింహా వతారుణ్ణి స్తుతించి శాంతింపజేశాడు. తండ్రికి ఉత్తరక్రి ులు జరిపి, రాజ్యపాలన చే ువలసిందని చెప్పి ప్రహ్లాదుణ్ణి దీవించి, నరసింహావతారుడైన విష్ణువు అంతర్థానమ ్యూడు. జ ువిజ ుుల తొలిజన్మ ముగిసింది.
విష్ణువు ఆనతిప్రకారం ప్రహ్లాదుడు చిరకాలం రాజ్యపాలనచేసి, కుమారుడైన విరోచనుడికి పట్టంకట్టి, విష్ణుభక్తి తత్పరుడై వనాలకు వెళ్ళాడు.
విరోచనుడి తర్వాత అతని కుమారుడు బలి రాజ్యానికొచ్చాడు. క్షరసాగరమథనంలో పుట్టిన ఉచై్చశ్రవాన్ని బలి, తీసుకున్నాడు. రాక్షసులశిల్పి మ ుుడు అతనికి నేలపైనా, నీటిలోనూ, అంతరిక్షంలో పోగల గొప్ప వాహనాన్ని నిర్మించి ఇచ్చాడు.
అమృతం తమకు దక్కకుండా జరిగిన అన్యా ూనికి ప్రతీకారంగా దేవతలతో ుుద్దానికి దిగాడు. దేవతలు అమృతం సేవించిన ధైర్యోత్సాహాలతో రాక్షసులను ఎదుర్కొన్నారు. బలి ఇంద్రుడితో గొప్పగా పోరాడాడు. దేవప్రముఖులకూ, రాక్షస ప్రముఖులకూ ముఖాముఖీగా, విడివిడి ుుద్ధాలు సాగాయి. ఆ దేవదానవ సంగ్రామంలో రాక్షసులు చిత్తుగా ఓడిపో ూరు. హతులైన రాక్షసులను రాక్షసుల గురువైన శుక్రాచార్యుడు మృతసంజీవనీ విద్యను ప్రెూగించి తిరిగి బ్రతికించాడు.
ఓటమితో బలి మరింత పట్టుదలతో రాక్షసులందర్నీ కూడగట్టుకొని నా ుకుడై, భూమండలం అంతటినీ జయించి, కట్టుదిట్టంగా ఆదర్శవంతమైన పరిపాలన సాగిస్తూ, బలిచక్రవర్తి అనిపించుకున్నాడు. శుక్రుడు అతని చేత నూరు అశ్వమేధ ూగాలు చేయించాడు. బలి విజృంభించి స్వర్గం మీదకు దాడి చేశాడు. అతని ధాటికి వెరచి ఇంద్రాది దేవతలు స్వర్గాన్ని వదలి అరణ్యాలు పట్టారు. దిక్పాలకులు బలిచక్రవర్తికి వశవర్తులై మెలగసాగారు. స్వర్గమర్త్య పాతాళ ముల్లోకాలను బలిచక్రవర్తి ధర్మబద్ధంగా పాలిస్తూండగా, ఇంద్రుడి తల్లి అదితి భర్త కశ్యపప్రజాపతితో తన సంతతి వారైన దేవతలు, ఇంద్రుడు, శచీదేవి అరణ్యాల్లో పడుతున్న పాట్లు చెప్పుకొని, వారికి తిరిగి ఎలాగైనా స్వర్గసామ్రాజ్యం చేకూరే మార్గం చెప్పమన్నది.
అందుకు విష్ణువును గూర్చి వ్రతం చె ్యుమని కశ్యపుడు ఉపదేశించాడు. అదితి విష్ణువును ఆరాధించి మెప్పించింది. విష్ణువు ఆమె కడుపున పుట్టి దేవతలకు స్వర్గం సమకూర్చిపెడతానని చెప్పాడు. ఆ విధంగా విష్ణువు అదితి కశ్యపులకు పొట్టి పిల్లవాడైన కుమారుడుగా పుట్టి, దశావతారాల్లో ఐదవదైన వామనావతారాన్ని ఎత్తాడు.
వామనుడు ఉపన ునం పొంది వేద విద్య పూర్తిచేసి, ఇంద్రుడి తమ్ముడుగా, అదితి అల్లారు ముద్దుబిడ్డగా పెరిగాడు. అప్పుడు బలిచక్రవర్తి నర్మదానదీ తీరంలో, ూగాల్లోకెల్లా గొప్పదైన విశ్వజిద్యాగాన్ని శుక్రుని అధ్వర్యంలో ప్రారంభించి గొప్పగొప్ప దానాలు చేస్తున్నాడు.
వామనుడు ఒడుగు జందెము, కృష్ణాజినము, కమండలం మొదలైనవాటిని ధరించి గొడుగూ, పావుకోళ్ళూ వేసుకొని, మూర్తీభవించిన బ్రహ్మతే జస్సుతో బలిచక్రవర్తి దగ్గరికి బ ులుదేరాడు. బుడి బుడి నడకలతో వస్తున్న వామనుణ్ణి జూసి, ూగశాలలో అంతా ముచ్చటపడ్డారు. వామనుడు బలిచక్రవర్తి ఎదుటకు వెళ్ళి జ ుం పలికాడు.
వామనుణ్ణి చూడడంతో బలిచక్రవర్తికి మహదానందం కలిగింది, ‘‘చిట్టినా ునా! ఎవరునువ్వు? ముక్కుపచ్చలారని సరికొత్త వటువుగా ఎక్కడికి బ ుల్దేరావు?’’ అని అడిగాడు.
వామనుడు, ‘‘నీ దగ్గిరికే బ ుల్దేరి వచ్చాను. ఎవర్నని చెప్పేది, అంతా నావారే! అయినా ఇప్పుడు ఒంటివాణ్ణి; సిరిగలవాడినే, అయినా ఇప్పుడు ూచకుణ్ణి! నీ ముత్తాతలు వీరాధివీరులు, ఇక నీ బలపరాక్రమాలు దిగంతాలు దాటాయి!’’ అని అంటూంటే, బలిచక్రవర్తి నవ్వుతూ, ‘‘నీ మాటలు చిత్రంగావున్నాయి. పరాక్రమం గురించి మాట్లాడుతున్నావు, ుుద్ధం చే ుమనవుగద? నేనిప్పుడు ూగదీక్షలో కంకణం కట్టుకొని ఉన్నానాెును, ుుద్ధప్రసక్తి లేదు మరి!’’ అని వినోదంగా అన్నాడు.
వామనుడు, ‘‘ఎంతమాట బలిచక్రవర్తీ! ఏదో నాతో పరిహాసం ఆడావుగాని, మహోన్నత బల విక్రముడివైన నీ ముందర భూమికి అంటుకుపోతున్న పొట్టికుంకను నేనెక్కడ? మేటి దాతవై అంతులేని దానాలు చేస్తున్న నీ కీర్తివిని నిన్ను ూచించి దానం పుచ్చుకోవాలని వచ్చాను!’’ అన్నాడు. ‘‘అలాగే పుచ్చుకో, నువ్వు ఏమడిగినా ఇస్తాను!’’ అని బలిచక్రవర్తి అన్నాడు. అప్పుడు శుక్రాచార్యుడు బలిచక్రవర్తిని పిలిచి, ‘‘వామనుడెవరో కాదు, విష్ణువు! నిన్ను వంచించి, నీ సర్వస్వాన్నీ హరించడానికి వచ్చాడు. అతనికి ఎటువంటి దానప్రదానమూ చే ువద్దు!’’ అని హెచ్చరించాడు.
బలిచక్రవర్తి, ‘‘విష్ణువంతటి వాడు, దేహీ అని చేయిచాచగా, నా చేయి మీదై దానం ఇవ్వడం గొప్ప అదృష్టమే కాకుండా, నా ఘనవిజ ూన్ని చాటుతుంది! అంతేగాకుండా, ఇస్తానని లేదనడం అసత్యదోషం కదా!’’ అన్నాడు.
శుక్రుడు, ‘‘ఆత్మరక్షణకు అది అసత్యం అనిపించుకోదు. తనకు మాలిన ధర్మం ఆత్మహత్యాపాతకంతో సమానం!’’ అన్నాడు. ‘‘ఏది ఏమైనా, అతడు నన్నేమిచేసినా, నేనేమైపోయినా అది నా ఓటమి కాదు, ధర్మవీరమే అవుతుంది! శిబిప్రముఖుల్లాగ దానశీలుణ్ణి అనిపించుకోవాలనే కీర్తికాంక్ష కూడా నాకులేదు. పిరికితనంతో అడిగినది ఇస్తానని, లేదని తప్పించుకొనే భీరువు అనిపించుకోవడం, నాకు సాధ్యం కాదు,’’ అని బలిచక్రవర్తి అన్నాడు.
ఆ మాటలకు శుక్రుడు కోపంతో, ‘‘గురువుగా నీ హితవుకోరి చెప్పింది వినకుండా ధిక్కరిస్తున్నావు. నీ సర్వస్వాన్నీ, రాజ్యాన్నీ కోల్పోతావు!’’ అని శపించినట్టు అన్నాడు.
బలిచక్రవర్తి, ‘‘గురుదేవా! నన్ను శపించావని వఠ్ఠిమాట పడ్డావేగాని, నేను అన్నిటికి తల ఒగ్గే దానం ఇవ్వడానికి సిద్ధపడ్డాను గదా! గురుధిక్కారం చేసి పొందిన శాపాన్ని విష్ణువు అమలు చేశాడే గాని, అన్యా ుంగా బలిని వంచించలేదని విష్ణువుకు మాటరాకుండా నీ శాపం మేలు చేసింది! నీ శాపాన్ని సంతోషంగా స్వీకరిస్తున్నాను!’’ అన్నాడు.
శుక్రుడు తెల్లబోయి నిరుత్తరుడై తల వంచుకున్నాడు. బలి వామనుడి దగ్గిరికి వెళ్ళబోతుండగా శుక్రుడు, ‘‘ఓ దానవనాథా! విష్ణువు బిచ్చానికి వచ్చి నిన్ను బిచ్చగాణ్ణే చేస్తాడో, అథఃపాతాళానికి అణిచేస్తాడో, ఏంచేసినా చె ్యువచ్చు. ఈ త్రిలోకాధిపత్యమూ, సంపదలూ, వైభవమూ దేనికి కష్టించి సంపాదించావు? శరీరం తర్వాతనే కదా ఏ ధర్మసాధన అయినా!’’ అని అన్నాడు.
బలి, ‘‘రాజ్యమూ సంపదలూ సతతము వుండేవి కావు. ఎలా సంపాదించానో అలాగే పోగొట్టుకోవడం సహజమేకదా. శరీరం కూడా శాశ్వతం కాదుగదా!’’ అన్నాడు.
శుక్రుడు, ‘‘నీ వినాశం నీ ఒక్కడిదే కాదు. దానవకులానికే ముప్పూ, అవమానమూ తెస్తుందని తెలుసుకో!’’ అన్నాడు. ‘‘అంతేకాదు, ఒక దానవుడు ధర్మపాలన చేశాడు, విష్ణువుకు భిక్షపెట్టాడు! అని దానవకులాని కంతటికీ ఘనత తెస్తుంది కదా!’’ అని బలిచక్రవర్తి వామనుడి దగ్గిరికి వెళ్ళాడు. భార్య వింధ్యావళి స్వర్ణకలశంతో నీళ్లు పో ుగా బంగారు పళ్ళెంలో వామనుడి పాదాలు కడిగిన నీటిని భక్తితో శిరసున చల్లుకొని, బలిచక్రవర్తి వామనుడితో, ‘‘ఓ వామనరూపా! నీవంటి వాడు దానం కోసం రావడం నా సుకృతం! నీకేం కావాలో అడుగు! సిరులు, సంపదలు, భవంతులు, మణులు, సుందరీమణులు, సస్యక్షేత్రాలు, సామ్రాజ్య సర్వమూ, నా తనువు - అన్నీ నీవే!’’ అన్నాడు.
వామనుడు, ‘‘మహాబలీ! నీవ్వు వల్లించినవన్నీ నా కెందుకు? కృష్ణాజినం పరుచుక్కూర్చొని బ్రహ్మనిష్ఠ జరుపుకోడానికి నా చిట్టిపాదాలతో మూడు అడుగుల చోటు చాలు! మూడడుగుల నేల, నీ దిగంతపర్యంతమైన సామ్రాజ్యంలో స్పల్పాతి స్వల్పమే అయినా, నాకు అదే ముల్లోకాల సాటి!’’ అన్నాడు. ‘‘ఆ మూడడుగులే పుచ్చుకో!’’ అని బలిచక్రవర్తి జలకలశం వంచి ధారాదత్తం చే ుబోతే నీరుపడలేదు. శుక్రుడు సూక్ష్మరూపంతో జలకలశం తొండంలో అడ్డుపడి జలధార పడకుండా చేశాడు.
వామనుడు దర్భపుడక తీసి దాంతో తొండంలోకి పొడిచాడు. శుక్రుడు కన్ను పోయి ఒంటికన్ను వాడ ్యూడు. అడ్డు తొలగి జలధార బలిచక్రవర్తి చేతి మీదుగా వామనుడి దోసిటపడ్డది. దానవిధి పూర్తి కాగానే, ‘‘ఇహ నీ అడుగులతో మూడు అడుగులు నేల కొలిచి తీసుకోవడమే తరవాయి!’’ అన్నాడు బలి.
వామనుడు అమాంతంగా అలా అలా పెరిగి విశ్వరూపం ధరించి పొడవు, వెడల్పు, ఎత్తులతో క్రింద, మధ్య, మీద అనే మూడింటినీ ఆక్రమించాడు. ఒక పాదంతో భూమి నంతటినీ కొలిచాడు. త్రివిక్రముడైన విష్ణువు పాదం నీడలో భూతలమంతా క్షణకాలం పాటుగా గాఢాంధకారం క్రమ్ముకొన్నది. ఆ తరువాత ఆకాశాన్నంతటినీ కొలిచాడు. సూర్య చంద్రాది గ్రహాలు, నక్షత్రమండ లాలన్నీ అతని పాదానికి అంటుకొన్న రేణువులుగా కనిపించాయి.
అప్పుడు బ్రహ్మ తన కమండలంలోని జలంతో విష్ణుపాదాన్ని అభిషేకించాడు. విష్ణుపాదం నుంచి జారిన నీరు ఆకాశగంగగా స్వర్గసీమలో మందాకినిగా ప్రవహించింది.
‘‘బలిచక్రవర్తీ! మూడో అడుగు ఎక్కడ వె ్యుమంటావు?’’ అని త్రివిక్రముడు అడిగాడు. బలిచక్రవర్తి, ‘‘ఏ త్రివిక్రమా! ఇదిగో నా శిరస్సు, దీనిపై మోపు!’’ అని తల వంచాడు.
విష్ణువు విశ్వరూపాన్ని చాలించి ుథా ప్రకారంగా వామనుడై అతని తలపై పాదాన్ని వేసి, ‘‘బలీ! భూమ్యాకాశాల్ని సంపూర్ణంగా కొలుచుకొన్న నా పాదం నీ తలను పూర్తిగా కొలవలేక పోతున్నది సుమీ!’’ అన్నాడు.
అప్పుడు ప్రహ్లాదుడు వచ్చి, ‘‘నా మనుమడు బలి నీకు శత్రువు కాడు, అతణ్ణి అనుగ్రహించు!’’ అని వామనుణ్ణి వేడుకున్నాడు. బలిచక్రవర్తి భార్య వింధ్యావళి, చేతులు జోడించి నమస్కరించి, ‘‘వామనావతారా! నా భర్తకు ఎటువంటి హానీ జరక్కుండా అనుగ్రహించడం నీకు ఉచితం!’’ అని భక్తితో ప్రార్థించింది. వామనుడు, ‘‘అమ్మా! నీ భర్తకు హాని తలపెట్టడం ఎవ్వరికీ ఎప్పుడూ శక్యం కాని పని.
అందువల్లనేకదా ూచకుడినై నేవచ్చి దానం పుచ్చుకున్నాను! అతని ధర్మబలం అలాంటిది!’’ అని చెపుతూ ప్రహ్లాదుడి వంకచూసి, ‘‘బలి నాకు ఎంత ప్రి ుతముడో తెలుసా?’’ అని అంటూ వామనుడు విష్ణుకళతో విరాజిల్లుతూ పొడవైన వేత్రదండాన్ని పట్టుకుని కనిపించాడు. ‘‘ఓ బలిచక్రవర్తీ! నీ సాటి ఇదివరకు లేడు, ఇకముందు ఉండబోడు. ఆదర్శ పాలకులైన చక్రవర్తులలో నీ పేరే మొదటిది. నిన్ను సుతలానికి పంపుతున్నాను. పాతాళలోకాలకు అధిపతిగా శాంతిసుఖాలతో చిరంజీవిగా వుంటావు. నీ భార్య, నీ తాత ప్రహ్లాదుడు నీతోనే వుంటారు. నీ సుతల ద్వారాన్ని, నేనిప్పుడు కనబడుతున్నటే్ల దండపాణినై కాపలాకాస్తూ, నీకు రక్షగా ఉంటాను,’’ అని చెప్పి అంతర్థానమ ్యూడు.
No comments:
Post a Comment